Duo Payroll,

Uw partner in payroll services!


 14 september 2018

Toepassing CAO

Wanneer u een arbeidsovereenkomst met een werknemer afsluit moet u vaak rekening houden met een van toepassing zijnde cao.

Inhoud cao
De inhoud van een cao gaat over het algemeen over de arbeidsvoorwaarden tussen werkgever en werknemer. Men kan denken aan primaire zaken zoals salarisschalen, vakantiegeld, vakantiedagen, 13e maand, bonussen, toeslagen enz.
Ook secundaire arbeidsvoorwaarden worden in een cao behandeld. Denk hierbij aan pensioenopbouw, scholingsmogelijkheden, ketenregeling enz.

Uitleg bepalingen cao
Het komt vaak voor dat de bepalingen van een cao onduidelijk zijn of op meerdere manieren geïnterpreteerd kunnen worden.
Wanneer er een geschil is over de interpretatie van de cao denk dan aan onderstaande:

  • De letterlijke bewoordingen van bepalingen zijn van doorslaggevend belang.
  • Wanneer dit onduidelijk is zal bij de toepassing/uitleg van bepalingen rekening worden gehouden met de totale strekking van de cao. (de zogenoemde cao-norm)
  • Verklaringen die tijdens de cao onderhandelingen worden opgetekend kunnen een medewerker niet worden tegengeworpen. Dit omdat de verklaringen voor de medewerkers vaak onbekend zijn.

Er kan op meerdere manieren een verplichting zijn tot het naleven van een cao.

Om een duidelijk antwoord te krijgen welke cao toegepast moet worden (of niet) is het eerst belangrijk om de juiste route hiervoor te volgen.

Soorten cao’s
Er zijn 2 soorten cao’s:

  1. Bedrijfstak cao – deze wordt gesloten tussen 1 of meerdere werkgeversverenigingen enerzijds en 1 of meerdere vakbonden anderzijds.
  2. Onderneming cao – deze cao is alleen op de betreffende onderneming van toepassing (bijv. KLM)

CAO toepassing
In het beginsel gelden de afspraken in een cao alleen voor de partijen welke deze hebben afgesloten.
Wanneer een onderneming lid is van een werkgeversorganisatie die partij is bij de onderhandelingen van de cao, is deze cao ook van toepassing op de onderneming.
Wanneer een onderneming geen lid is dan is de cao niet op deze onderneming van toepassing tenzij de cao algemeen bindend is verklaard. Over de algemeen bindend verklaring later meer.
Een werknemer kan partij zijn bij het afsluiten van een CAO wanneer hij lid is van een vakbond en deze vakbond tevens partij is bij de cao-onderhandelingen.
Dit betekend niet automatisch dat hij bij zijn werkgever onder deze cao valt.

In totaal zijn er 4 situaties waarop de toepassing uit af te leiden is.

  1. Wanneer werknemer en werkgever beide partij zijn bij het tot stand komen van de CAO is deze CAO altijd van toepassen en tevens afdwingbaar.
  2. Wanneer alleen de werkgever partij is bij het tot stand komen van de cao dan is deze CAO van toepassing, dit is echter niet afdwingbaar door de werknemer.
  3. Wanneer alleen de werknemer partij is bij het tot stand komen van de cao dan is deze CAO niet van toepassing, tenzij er een Algemeen Bindend Verklaring is.
  4. Wanneer zowel de werknemer als werkgever geen partij is bij het tot stand komen van de CAO dan is de CAO niet van toepassing tenzij er een Algemeen Bindend Verklaring is.

Uiteraard heeft een CAO ook een eindtermijn en kan het voorkomen dat de CAO verlopen is. Hierover later meer.

Algemeen Bindend Verklaring
Na een verzoek van een werkgever of vereniging van werkgevers of werknemers kan de minister tot verbindend verklaring van cao-bepalingen overgaan (art 4 en 5 WAVV).
Wanneer een cao algemeen bindend is verklaard zijn de bepalingen van die cao een verplichting voor de gehele bedrijfstak zonder uitzondering.
De bepalingen van een algemeen bindend verklaarde cao hebben voorrang op de ondernemers cao.

Bij een algemeen bindend verklaring worden de volgende onderdelen getoetst:

  • Zijn de bepalingen een consistent geheel en zijn de bepalingen niet in strijd met de wet of andere regelgeving, en komen de bepalingen voor AVV in aanmerking?
  • Sluiten de bepalingen in de cao aan bij de bedrijfstak?
  • Is er geen andere cao waaruit dezelfde rechten en plichten uit voortvloeien?

In bijzondere gevallen kan ontheffing van sommige bepalingen in de cao gevraagd worden. Dit geldt bijvoorbeeld voor startende ondernemers voor wie de cao-bepalingen anders te zwaar drukken of voor werkgevers waarvoor een ondernemings-cao of sub sector-cao geldt (art 2 WAVV).

Soorten bepalingen
In een cao zijn verschillende soorten bepalingen:

  • Obligatoire bepalingen: dit zijn bepalingen welke alleen gelden voor de partijen die de cao afsluiten. Denk hierbij aan bijvoorbeeld de onderhandelingsafspraken voor het openbreken van de cao of het aangaan van een nieuwe cao.
  • Diagonale bepalingen: dit zijn de rechten en plichten welke voor alle partijen gelden.
  • Normatieve bepalingen: dit zijn de afspraken tussen werkgever en werknemer. Deze afspraken zullen ook zijn gemaakt wanneer er geen cao van toepassing zou zijn. Denk bijvoorbeeld aan salaris, vakantiegeld enz.

Standaard of Minimum cao?
Voor de karakterisering van de cao worden vier varianten onderscheiden:

  • standaard cao’s:
  • minimum cao’s
  • cao’s met een combinatie van minimum- en standaardbepalingen, en
  • cao’s zonder een expliciet geformuleerde algemene karakteraanduiding.

Een standaard cao kenmerkt zich doordat van de bepalingen in de cao niet mag worden afgeweken.
Dit in tegenstelling tot de minimum cao waar alleen in positieve zin van mag worden afgeweken.

CAO-loze periode
Wanneer er geen cao meer van toepassing is treedt er een cao-loze periode op. De gemaakte afspraken voor het aangaan van de cao gaan weer gelden. Het staat de werkgever en werknemer vrij om hier afspraken over te maken.
Het kan voorkomen dat een medewerker onder bepaalde omstandigheden een beroep kan blijven doen op bepalingen uit de inmiddels verlopen cao. (het zogenoemde verkregen recht)
Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn als er in een AVV periode een eindejaarsuitkering is opgebouwd. Deze bepaling vervalt dan niet met het verlopen van de CAO maar dit recht blijft staan.

Incorporatiebeding
Veel werkgevers kiezen er voor om een incorporatiebeding op te nemen in de arbeidsovereenkomst met de werknemers. U komt dan met uw werknemers overeen dat er een bepaalde cao van toepassing is.
De cao is dan ook van toepassing wanneer de looptijd van de cao is verstreken. Lees hierover meer in ons artikel over het incorporatiebeding.

Nawerking cao
Wanneer een cao algemeen bindend is verklaard en is verlopen, heeft deze geen nawerking voor ongebonden werkgevers. Deze werkgevers zijn alleen verplicht om de cao toe te passen in de AVV-periode. Wanneer de AVV-periode is verstreken wordt de arbeidsrelatie weer bepaald door de eerdere (en eventueel nieuwe) afspraken die zijn gemaakt tussen de werkgever en werknemer. Er zijn echter 2 uitzonderingen:

  • Verworven recht (zie hiervoor paragraaf cao-loze periode)
  • Redelijk en billijkheid worden getoetst. Denk bijvoorbeeld aan de lengte van de AVV periode(s)

Ook kan een cao nawerken wanneer de arbeidsovereenkomst al is afgelopen. Denk bijvoorbeeld aan diverse soorten bedingen waar niet ten nadele van werknemer kan worden afgeweken.

Jurisprudentie

  • Bij een niet duidelijke uitleg van een cao bepaling wordt (zoals eerder aangegeven) naar de totale strekking en uitleg van de cao gekeken. Hierbij wordt ook naar de uitvoering van andere bepalingen gekeken.
  • Bij het aangaan van een arbeidsovereenkomst kan geen beroep op ‘nawerking’ worden gedaan. Vereiste hiervoor is dat de arbeidsovereenkomst moet worden afgesloten voordat de betreffende cao is geëindigd.
  • Indien de bedoeling van de partijen bij de cao naar objectieve maatstaven volgt uit de cao-bepalingen en de eventueel daarbij behorende schriftelijke toelichting, en dus voor de individuele werknemers en werkgevers die niet bij de totstandkoming van de overeenkomst betrokken zijn geweest, kenbaar is, kan ook daaraan bij de uitleg betekenis worden toegekend (HR 28 juni 2002, ECLI:NL:HR:2002:AE4366, NJ 2003/111).
  • Wanneer een cao een standaardkarakter heeft (en dit ondubbelzinnig is opgetekend) kunnen bepalingen uit een vorige cao geen onderdeel meer uitmaken van de arbeidsvoorwaarden. In dit voorbeeld ging het om toeslagen welke de werknemers al jaren ontvingen.
  • Controlebepalingen in een reeds verlopen cao hebben nog steeds nawerking.
  • Van een standaard-cao kan niet worden afgeweken tenzij de bepaling in strijd een dwingend wetsartikel. (ECLI:NL:GHDHA:2016:2587)
Wetteksten
Wet op de collectieve arbeidsovereenkomst
Wet op het algemeen verbindend en het onverbindend verklaren van bepalingen van collectieve arbeidsovereenkomsten
Toetsingskader Algemeen Verbindend Verklaring Cao-bepalingen (AVV)

Contact

Duo Payroll
Westgat 21n
8321ED   Urk
+31(0)527-690903
ln.lloryapoud@ofni
@duopayroll
Duo Payroll

Diensten

Payroll

Duo Payroll verzorgt de administratieve taken, verplichtingen, loonadministratie/uitbetaling, contractbeheer en alles wat normaal gesproken bij de werkgever komt te liggen. 

Salarisadministratie

Natuurlijk heeft u ook de mogelijkheid om uw salarisadministratie uit te besteden aan Duo Payroll en de daarbij behorende werkzaamheden door ons te laten uitvoeren.

ZZP

Ook is het mogelijk om op ZZP basis te werken, in deze variant zorgen wij voor model contracten, verzorgen wij facturatie/debiteuren beheer en overige administratieve werkzaamheden.


Copyright © Duo Payroll 2024