Duo Payroll,

 25 september 2018

Ketenaansprakelijkheid

De ketenaansprakelijkheidsregeling is een maatregel tegen mogelijk misbruik door aannemers en onderaannemers bij de afdracht van loonheffingen. De regeling maakt elke schakel van de keten aansprakelijk voor alle volgende schakels.

De ketenaansprakelijkheid geldt als een aannemer voor een opdrachtgever een werk van stoffelijke aard uitvoert tegen een vooraf bepaalde prijs. De aannemer is daarbij niet in dienst van de opdrachtgever.
Werk van stoffelijke aard zijn bijvoorbeeld bouwwerken, wegenaanleg maar ook herstelwerkzaamheden.

Uitzonderingen
Uitzonderingen op de ketenaansprakelijkheid zijn:

• Aannemers die hun werk geheel of grotendeels verrichtten op de plaats waar de onderneming van de onderaannemer is gevestigd (met uitzondering van kleding). Zie artikel 35 lid 4a, Invorderingswet 1990.
• Wanneer de uitvoering van een werk waartoe onderaannemer en aannemer zijn verbonden, ondergeschikt is aan een tussen hen gesloten overeenkomst van koop/verkoop van een bestaande zaak.

Volgorde van aansprakelijkheid
Bij het uitbesteden van het werk is de aannemer hoofdelijk aansprakelijk voor de loonheffingen die de onderaannemers moet betalen.
Wanneer de onderaannemer op zijn beurt een deel van het werk weer uitbesteed aan een andere onderaannemer is de hoofdaannemer ook hiervoor verantwoordelijk voor de afdrachten van loonheffingen.
Ook iedere onderaannemer zelf is hoofdelijk aansprakelijk voor de loonheffingen van de onderaannemers aan wie hij werk heeft uitbesteed en van eventuele volgende onderaannemers.

In sommige bijzondere omstandigheden kan het voorkomen dat de belastingdienst de aannemer niet aansprakelijk stelt. Bijvoorbeeld bij een plotseling verslechterde economische situatie of bij uitzonderlijk slechte weersomstandigheden.
Of dit van toepassing is wordt gebaseerd op basis van feiten en omstandigheden die op dat moment van toepassing zijn.

Voor wie geldt de ketenaansprakelijkheid?
De ketenaansprakelijkheid geldt niet alleen voor aannemers en onderaannemers, maar ook voor:

• Eigenbouwers;
• Verkopers van een toekomstige zaak
• Opdrachtgevers in de confectiesector
• Kopers van nog te vervaardigen kleding

Eigenbouwers
Een eigenbouwer is een ondernemer die zonder opdracht van een ander en niet in dienst van een ander in de normale uitoefening van zijn bedrijf werk uitvoert. Dit werk moet van stoffelijke aard zijn.
Denk bijvoorbeeld aan een woningbouwvereniging of projectontwikkelaar die woningen laat bouwen.
De belastingdienst ziet eigenbouwers als aannemers.

Verkopers van een toekomstige zaak
Dit betreft verkopers welke iets verkopen aan een bouwproject wat nog geproduceerd moet worden.
Denk bijvoorbeeld aan op maat gemaakte trappen. In dit soort gevallen worden de verkopers van deze producten ook als onderaannemers gezien.
Als de verkoper de trappen en kozijnen alleen maar verkoopt en niet ook maakt, is hij géén onderaannemer.

Opdrachtgevers in de confectiesector
Normaal gesproken kan de opdrachtgever niet aansprakelijk gesteld worden op grond van de ketenaansprakelijkheid.
Dit geldt echter niet voor opdrachtgevers in de confectiesector. Deze kunnen wel aansprakelijk worden gesteld wanneer een aannemer (of een van de schakels) zijn loonheffingen niet betaalt.

Kopers van nog te maken kleding
Kopers van nog te maken kleding worden gelijkgesteld aan opdrachtgevers in de confectiesector. Dit betekent dat ook deze groep aansprakelijk gesteld kan worden wanneer een aannemer de loonheffingen niet heeft betaald.

ZZP (Zelfstandigen zonder personeel)
Wanneer een aannemer een ZZP-er inhuurt is de aannemer in principe niet aansprakelijk op grond van de ketenaansprakelijkheid. De ZZP-er heeft namelijk geen personeel in dienst en hoeft dus geen loonheffingen af te dragen.
Wanneer een ZZP-er het werk aan een ander uitbesteed, heeft deze mogelijk wel personeel hiervoor ingezet. In dat geval is de ZZP-er en aannemer wel aansprakelijk.

Bescherming tegen aansprakelijkheid
Als aannemer kunt u er zelf voor zorgen dat het risico van aansprakelijkheidstelling van een onderaannemer zo klein mogelijk blijft.
Dit kan op verschillende manieren.

Verklaring betalingsgedrag
U kunt de onderaannemer vragen om een recente verklaring betalingsgedrag. U kunt dan beter het risico van aansprakelijkheidstelling inschatten.
In een verklaring betalingsgedrag geeft de belastingdienst een update van dat moment betreffende status van de betalingen van loonheffingen en omzetbelasting.
Dit betekent overigens niet dat u met een verklaring betalingsgedrag gevrijwaard bent. De ondernemer kan nog steeds aansprakelijk worden gesteld.

Wanneer een ZZP-er een verklaring betalingsgedrag aanvraagt ontvangt de ZZP-er een brief van de belastingdienst waarin vermeldt staat dat dat hij geen verklaring krijgt omdat hij geen loonheffingen hoeft af te dragen. Voor de aannemer is dit meestal genoeg.

Goede administratie
De aansprakelijkheid van de aannemer wordt meestal vastgesteld aan de hand van zijn administratie. Wanneer er geen goede administratie is wordt het bedrag aan loonheffingen bepaald aan de hand van een schatting.
Wanneer de identiteit van de werknemers niet goed is vastgesteld zal voor de berekening het anoniementarief worden gebruikt.
Om dit te voorkomen is het als aannemer raadzaam om de tewerkgestelde werknemers te registreren en er voor te zorgen dat men de werknemers kan identificeren.
Let er wel op dat de aannemer geen ID kaart van tewerkgestelde uitzendkrachten in het bezit mag hebben in kader van de privacy.

G-rekening
De aannemer kan zich beschermen tegen het risico van aansprakelijkheid door het storten op een g-rekening van onderaannemer. Deze rekening kan alleen worden gebruikt voor het betalen van loonheffingen en BTW.
De vrijwaring geldt alleen voor het gestorte bedrag.

Er kleven een aantal voorwaarden bij het gebruik van de g-rekening:

• De factuur van de onderaannemer moet voldoen aan de eisen van artikel 35a Wet op de omzetbelasting 1968.
• Op de factuur moeten de volgende gegevens staan:
  • het nummer of kenmerk van de overeenkomst waarmee de onderaannemer personeel heeft uitgeleend
  • de periode waarin die prestatie is of prestaties zijn verricht
  • een beschrijving of kenmerk van het werk waarvoor betaald wordt
• De factuurgegevens moeten makkelijk terug te vinden zijn in uw administratie.
• U moet een manurenadministratie bijhouden waarmee wij uw aansprakelijkheid voor het werk kunnen vaststellen.

De vrijwaring voor het gestorte bedrag geldt niet als de werkgever weet of redelijkerwijs kan vermoeden dat de onderaannemer het bedrag op de g-rekening niet zal gebruiken om de loonheffingen en btw te betalen.

Vrijwaring bij het betalen op de G-rekening
Het is mogelijk om een volledige vrijwaring voor de aannemer te garanderen. Er zijn dan verschillende eisen waaraan uitlener moet voldoen:

• De factuur van de onderaannemer moet voldoen aan de eisen van artikel 35a Wet op de Omzetbelasting 1968;
• De factuur moet verder de volgende gegevens bevatten:
  • Het nummer of kenmerk, voor zover aanwezig, van de overeenkomst waarvoor de onderaannemer of de confectie-aannemer de gefactureerde prestatie(s) heeft verricht.
  • Het tijdvak(ken) waarin die prestatie of prestaties zijn verricht.
  • De benaming of het kenmerk van het werk waarop de betaling betrekking heeft.
  • In uw administratie moeten de gegevens van de factuur meteen terug te vinden zijn.
  • U moet een manurenadministratie bijhouden waarmee uw aansprakelijkheid voor het betreffende werk is vast te stellen.

Wanneer de aannemer aan bovenstaande voorwaarden voldoet is hij niet aansprakelijk voor het bedrag van de storting op de g-rekening.

Let op
Een storting die op de g-rekening wordt bijgeschreven nadat de aannemer failliet is verklaard, valt in de faillissementsboedel en moet worden uitbetaald aan de curator. Hierdoor levert zo’n storting u dan geen vrijwaring op.

Verschil Inleners of Ketenaansprakelijkheid
Een inlener kan aansprakelijk worden gesteld voor de door de uitlener verschuldigde loon- en omzetbelasting en premieschulden. De aannemer kan alleen aansprakelijk worden gesteld voor de door zijn onderaannemer verschuldigde loonbelasting en premieschulden, dus niet voor de omzetbelasting. Voorts kan bij ketenaansprakelijkheid de opdrachtgever niet aansprakelijk worden gesteld (tenzij het gaat om een eigenbouwer) en bij inlenersaansprakelijkheid wel.

Jurisprudentie

• Dienstverlening (denk aan onderhoud/schoonmaakwerkzaamheden) valt ook binnen de reikwijdte van “werk van stoffelijke aard” (Artikel 35, lid 3b Invorderingswet 1990)
• Denk bij de ketenaansprakelijkheid goed na over de rechtsvorm van uw bedrijf. Wanneer u namelijk een eenmanszaak of VOF runt en u hebt onderaannemers aan het werk, kunt u hiervoor uiteindelijk privé voor worden aansprakelijk gesteld.
• Voor een succesvolle aansprakelijkheidstelling op grond van de ketenaansprakelijkheid is het van belang dat bewezen kan worden dat de belastingplichtige daadwerkelijk in gebreke is gesteld.
• Verzekert u zich ervan dat bij het betalen op een g-rekening duidelijk is om welke periode/werkzaamheden het gaat. Bij het aansprakelijkheid stellen wordt hier naar gekeken.
• Om het risico te verminderen wordt aangeraden om zo veel en specifiek mogelijk de urenstaten van ingehuurde werknemers bij te houden. Bij te weinig aanknopingspunten hierin zal de Belastingdienst zelf een (vaak hogere) berekening opstellen en verdedigen. Bij een door de Belastingdienst geschatte berekening ligt de bewijslast bij de inlener. (zie het arrest van de Hoge Raad, nr. 12/02987, ECLI:NL:HR:2013:1775)
• Net als de urenverantwoordingslijsten van belang zijn, is het identificeren van de werknemers (op de juiste wijze) ook van belang.
• Let er op dat een verklaring betalingsgedrag alleen van waarde is voor de loonheffingen waarvoor de onderaannemer aangifte heeft gedaan. De verklaring heeft dus geen betrekking op eventuele naheffingsaanslagen en zal op de naheffingsaanslagen dus geen vrijwaring gelden.

Contact

Duo Payroll
Westgat 21n
8321ED   Urk

+31(0)527-690903
ln.lloryapoud@ofni

@duopayroll
Duo Payroll